Duke analizuar rrjedhën e zhvillimit të jetës në kohë dhe tendencat inovative të së tashmes e të ardhmes, mendoj që secili prej neve duhet të mbajë përgjegjësi e të reflektojë mbi këto pyetje:
Ku ishim? Ku jemi ? Ku duhet të shkojmë? E si duhet shkojmë atje..?!
Pa u zgjeruar në të gjitha sferat e zhvillimit të jetës, sepse është e pamundur të kesh vlerësime e opinione të sakta për të gjitha, por me shpresë që ky vit e kjo epokë të sjellë zhvillime e zbulime të dobishme në çdo sferë të jetës.
Unë, preferoj të ndalem pak te mjedisi, e më shumë të arsimi. Pse pak te mjedisi? Jo se nuk e vlerësoj si çështje kur në çdo çast e them: “Toka, shtëpia jonë e përbashkët” por, mendoj se kam shkruar, folur, e organizuar fushata vetëdijësuese për ruajtjen e mjedisit në vazhdimësi dhe tani për tani nuk e shoh të nevojshme, sepse vet toka po flet, ajo po shërohet e po lulëzon, deri sa ne e shohim të mbyllur nga brenda. Uroj që hakmarrja e saj të mos jetë shumë e ashpër!
Pse sistemi arsimor, e veçanërisht në Kosovë?
Mendoj se kam të drejtë dhe obligim të shpreh opinionin tim si mësimdhënëse brenda këtij sistemi, duke u ballafaquar me ndryshimin e sistemit arsimor, më shumë në letra se në praktikë, dhe duke u revoltuar në vazhdimësi me formalitetet, shqetësime të cilat shpesh i kam ndarë me familjarë, kolegë të punës , zyrtarë të arsimit, e tani edhe me ju miq të fb.
Se a ka qënë i nevojshëm reformimi i sistemit arsimor nga një kurrikulë me bazë në përmbajtje tek një kurrikulë me bazë në kompetenca? Mendoj se ka qenë shumë i nevojshëm! Se a ka nevojë për ndërhyrje, përmirësime e përditësime? Besoj që jo vetëm tani, por do të ketë gjithmonë!
Sa është duke u zbatuar në praktikë kjo kurrikulë? Si është duke u zbatuar? Pse nuk po mirëpritet nga shumica e mësimdhënësve? Çfarë duhet të ndryshohet që kjo kurrikulë që të bëhet e zbatueshme e të jap rezultate? Sigurisht që janë shumë pyetje, për të cilat bëhen analiza e hulumtime prej ekspertëve, zyrtarëve , mësimdhënësve e dashamirëve të këtij sistemi arsimor. Nga këndvështrimi im si mësimdhënëse e biologjisë, trajnere në disa programe për shkenca të natyrës, trajnere e KKK-së, e si prind i dy fëmijëve adoleshent, kam mendimet e dyshimet e mia personale.
Sigurisht që nuk mund t’i trajtoj të gjitha këto shqetësime njëherësh por do të fillojë me disa prej tyre.
1.Shqetësimi im që e ceka më lartë, ndryshimi i kurrikulit me shumë në letra se në praktikë. Mendoj se po vjen si pasojë e mbingarkesës së mësimdhënësve me punë administrative, gjë e cila po ju merr shumë kohë dhe po e vret kreativitetin e tyre, derisa formaliteti i letrave ka arritur kulmin, e për pasojë numri i drunjëve çdo ditë e më shumë po zvogëlohet!
Për fat të keq shumica e mësimdhënësve më shumë shqetësohen se si t’i mbushin ato letra me përmbajtje e rezultate, se sa me çfarë përmbajtje e rezultate, dhe sa janë të arritshme ato…!
Kreativiteti, puna praktike, përdorimi i tikut në dixhitalizimin e përmbajtjeve për të lehtësuar mësimdhënien e mësimnxënien, e për t’i ruajtur drunjtë nga zhdukja, mbesin të fundit dhe praktikohen nga një numër i vogël i mësimdhënësve!
Normalisht që ekzistojnë disa faktorë bazë që e bëjnë vështirë të zbatueshem këtë kurrikul, siç janë:
Politikat asimore dhe buxheti i vogël për zhvillimin e arsimit, standardi i ulët i objekteve shkollore, mungesa e kabineteve, mungesa e inventarit, pamundësia e dixhitalizimit të shkollave, niveli i dobët në përdorimit e tik-ut, prej shumica së mësimdhënësve etj.
Sigurisht, për të gjetur zgjidhjen e problemit duhet të hulumtohen shkaqet e tij, Pse jemi këtu ku jemi?
E tek pastaj të flasim e të hartojmë plane se si të dalim nga kjo gjendje. Padyshim mendimet janë të ndryshme e zgjidhjet janë të shumta, por gjithmonë zgjidhja më e mirë vjen kur problemi shihet, analizohet e vlerësohet nga këndvështrime të ndryshme. Unë personalisht, mendoj se duhet filluar nga nxënësit, mësimdhënësit, prindërit, inspektorët e arsimit, zyrtarët e arsimit , ekspertët vendor e të huaj, në krye me nivelin më të lartë të arsimit në Kosovë që është Ministria Arsimit Shkencës Teknologjise dhe Inovacionit.
Se si e shoh unë, zgjidhjen e këtij problemi, si mësimdhënëse e prind, po i radhis vetëm disa nga mendimet e bindjet e mia.
Të bëhet depolitizimi i sistemit arsimor, përzgjedhjet e studenteve, mësimdhënësve, drejtorëve të shkollave e të DKA-ve, eksperteve të arsimit, të bëhen në bazë të meritave, e jo për shkak të animeve politike.
Kriteri për pranimin e studenteve të rinjë në fakultetin e edukimit, të jetë shumë i lartë, të përzgjedhen jo vetëm nxënës të shkëlqyeshëm, por të tillë që e duan mësimdhënien…!
Të veprohet në përputhshmëri me UA.Nr. 14/2018 për vlerësimin e performances së mësimdhënësve e jo të ketë veprime kontradiktore në raport me te, në të kunderten të rishikohet ky udhëzim.
Të rishikohet UA.Nr.20 për ndalimin e përdorimit të telefonave celularë në institucionet arsimore parauniversitare, shumë më mirë do të ishte që ky udhëzim të ndalonte keqpërdorimin e tyre.
Të hulumtohen nevojat e mësimdhënësve për avancim dhe të punohet shumë në fushën e zhvillimit profesional të mësimdhënësve.
Mësimdhënësit e nxënësit të çlirohen nga të punuarit me një libër bazë qoftë ai edhe më i përshtatshmi.
Të punohet duke synuar arritjen e rezultateve të përcaktuara për atë nivel e shkallë të arsimit parauniversitar.
Të specifikohen mirë rezultatat e pritshme për njësinë e caktuar mësimore dhe të kenë lidhje logjike me rezultatet e tjera të lëndës, fushës e të kompetencës.
Të ofrohen praktika hulumtuese të mësimdhënies e të mësimnxënies dhe të punohet mbi të zhvilluarit e kreativitetit e të mendimit kritik te nxënësit.
Mësimdhënësit e nxënësit të mos ngarkohen me të shkruarit e tepërt të përmbajtjeve kur të cilat mund t’i gjesh me lehtësi e t’i çasesh sa herë të jetë e nevojshme.
Numri i detyrave të shtëpisë të mos jetë i madh e lloji i detyrave të jetë: nxitës, hulumtues, argëtues, e që e zhvillon krativitetin e të menduarit kritik te nxënësit.
Të shpjeguarit e lëndës të lidhet me përditshmërinë dhe aplikimin e njohurive të reja në praktikë.
Të vlerësohet drejtë, paanshëm, besueshëm, e në mënyrë transparente. Të motivohen nxënësit për vetëvlerësim e vlerësim të ndërsjellë.
Të frymëzohen nxënësit për punë hulumtuese, zbulime e inovacione të reja.
Të përgatisim nxënësit me dije,aftësi, shkathtësi, qëndrime, vlera duke i bërë të aftë për punë e jetë.
Të çlirohemi nga kompleksi i të “gjithëditurit” e të funksionojmë në bashkëpunim, e shumë të tjera..!
Po e citoj Nënë Terezën “ Më mirë të ndezësh një qiri, sesa të malkosh errësirën’’
Uroj që kjo pandemi të kaloj sa më shpejt e pa dëme!
P.S. Shumë pyetje apo çështje të ngritura gjatë shkrimit kanë mbetur pa u trajtuar, me shpresë se do të gjejmë kohë në vazhdim..!
Autore: Sevdije Vishi, Ferizaj
