Gremja njëri ndër fshatrat metë mëdhenj në komunën e Ferizajt, ka afërsisht mbi 700 shtëpi dhe diku rreth 10.000 banorë. Por ajo që na duhet të trajtojmë për këtë fshat është përshkrimi që bëhet lashtësisë së saj, e cila na shpien në periudha të hershme historike. Gremja është vendbanim i hershëm, kjo dëshmohet edhe nga gërmimet e arkeologjike të bëra në vitet e pas luftës, ku u dolën në pah një numër i madh i qeramikës që dëshmonin kulturën materiale dhe lashtësinë e kësaj treve nga periudha antike e tutje. Këtu do të kisha veçuar disa nga vendbanimet e vjetra siç janë: Gradisha, më pas lagjen e Hashaneve, ka ekzistuar një kishë e hershme që edhe sot e kësaj dite gjenden fondamentet e themeleve të saj. Për herë të parë përmendet në një dokument të shkruar pikërisht në shekullin XIII përkatësisht në vitin 1282, duke përshkruar si një vendbanim që përfshinte disa lagje të këtij fshati.
Gjurmët e kishës paleokristiane
Duke u mbështetur në gjurmët e rrënojave dhe themeleve që u vërejtën në këtë lokalitet mund të thuhet se kemi të bëjmë me një objekt kulti të periudhës paleokristiane të shekujve V-VII. Muret, gjegjësisht themelet, janë të përbëra nga gurët gjysmë të punuara dhe të lidhura me llaç të cilësisë së mirë. Matjet paraprake rezultojnë një objekt me një shtrirje 16 metra lindje-perëndim dhe 12 m veri-jug. Gurët janë të përmasave të ndryshme: 25×40 cm, 20×50 cm, 30×65 cm etj. Areali ku shtrihet ky objekt gjendet në një lug të veshur jashtëzakonisht dendur me vegjetacion. Duke u mbështetur nga konfiguracioni i terrenit dhe shtrirja e objektit, mund të dallohen pjesërisht format e absidës me diametër rreth 3.70 m. Në hapësirën përreth objektit ka edhe gjurmë të gurit të shtufit dhe fragmente të tjegullave me gjerësi: 2, 2.5, 3.5, 4 cm.
Pamje nga lokaliteti i njohur me ermin Gradina, ku janë gjetur gjurmët e Kishës dhe Kalaja
Lokaliteti i quajtur Arat e Epërta në Greme
Gjenden në hapësirën që përfshin hapësirën verilindore të xhamisë së fshatit. Aty janë zbuluar një sasi e tjegullave kryesisht gjatë punimeve të tokave që gjenden ne areali arkeologjik ku është gjetur një numër tjegullash të cilat ishin të periudhës romake. Njëra nga tjegullat e gjetura në këtë hapësirë arkeologjike i është dhuruar Muzeut të Ferizajt, nga ana e banorëve ajo tjegull ka një përmase prej 24x40x4 cm dhe paraqet njëkohësisht teknikën e avancuar me të cilën ishte përhapur në këtë trevë mënyra e punimit të tjegullave përgjatë.
Tjegull e periudhës romake, ruhet në Muzeun e Ferizajt.
Ilir Bytyçi- Zyrtar për Trashëgimi dhe Muze