Edhe pas shumë luftërave me mbi 100 mijë të vdekur ideja e Serbisë së Madhe të fuqishme nuk ka vdekur ende. Sa më shumë që po thellohet kriza ekonomike dhe sociale në Serbia, aq më shumë të rinj kacavirren pas ideve nacionaliste të së kaluarës, shkruan agjencia gjermane e lajmeve DPA, citon dialogplus.
Këto ide u formuluan para tri dekadave nga ana e Akademisë së Shkencave dhe janë ende shumë aktuale në shtresa të gjera të popullsisë. Tezat themelore janë këto: në shtetin shumëkombësh të Jugosllavisë serbët janë trajtuar padrejtësisht. Ekonomikisht ata mbetën prapa, politikisht dhe në aspektin shoqëror ata i shtypën nga të tjerët, kombet shumë më të vogla, nënvizon DPA.
«Nga kjo bazë ideologjike Serbia mes viteve 1991 dhe 1999 zhvilloi luftëra në Slloveni, Kroaci, Bosnjë dhe Kosovë. Shkencëtarët prijës u ankuan “Memorandumin” e tyre për ndaj bashkëvendësve të tyre në krahinën e Kosovës të banuar pothuaj se vetëm nga shqiptarët.
Rrënjët e të gjitha të këqijave përpiluesit i shihnin te fakti se 3,3 milionë serbë jetonin si pakica jashtë Serbisë. Në projektin e Serbisë së Madhe “të gjithë serbët” do të jetonin “në një shtet”. Për të arritur këtë qëllim presidenti i atëhershëm serb Slobodan Millosheviç pranoi edhe luftëra. Ai vdiq pa gjykim në Tribunalin e Hagës më 2006 nga një sulm në zemër. Por shumë bashkëpunëtorë të tij edhe sot mbajnë poste. Dhe nuk pendohen për asgjë. Numri dy pas autokratit të dikurshëm, Borisav Joviçi, sapo ka prezantuar një libër me titullin provokues: “Si e humbën serbët një shekull”.
Historiani i njohur Holm Sundhaussen në veprën e tij standarde e gjykon memorandumin kështu: Ai shfaqet si një pamflet paranoid mbi gjendjen e popullit serb” dhe “përbëhet prej pretendimeve dhe fajësimeve të padëshmuara. Autorët relativizojnë imazhet e vjetra të armiqësisë dhe paragjykimet”.
Fryma nacionaliste, e cila më 24 shtator 1986 u nxor nga shishja përmes disa pjesëve të memorandumit të botuara në gazetën atëkohë më të madhe “Veçernje novosti”, ende nuk është bërë zap».